LỊCH SỬ CỘNG ĐOÀN CÔNG GIÁO VIỆT NAM TÂY ÚC
Những Nét Đại Cương
(1981-2010)
Vào cuối năm 1976, người tỵ nạn Việt Nam bắt đầu đặt chân lên Tây Úc với một con số thưa thớt. Đến năm 1979, người Việt Nam bắt đầu vượt biên khá đông. Nhiều làn sóng thuyền nhân ào ạt cập bến các trại tỵ nạn trong vùng Đông Nam Á. Nhờ sự kêu gọi của Cao Ủy Liên Hiệp Quốc, các nước Tây Phương bắt đầu hưởng ứng chương trình đón tiếp người tỵ nạn, trong đó có Úc Đại Lợi.
Từ đó, người tỵ nạn Việt Nam được phép nhập cư đến Úc Châu càng ngày càng đông. Đặc biệt tại Perth, Tây Úc, vào đầu thập niên 80, mỗi tháng có một chuyến bay đưa người tỵ nạn đến tạm cư trong chung cư Graylands.
Vào năm 1980, với lòng nhân ái Cha Reginald Smith là cha sở nhà thờ Swanbourne đã mời những giáo hữu Công Giáo Việt Nam đến tham dự Thánh lễ tại giáo xứ của ngài. Ngày đó, phương tiện giao thông còn kém, các tín hữu công giáo phải đi bộ đến nhà thờ Thánh Thomas ở Claremont để dự lễ cuối tuần. Cha Reginald Smith đã nhiệt tâm giúp Cộng Đoàn Công Giáo Việt Nam Tây Úc (CĐCGVNTU) để có nơi sinh hoạt như hội họp, tập hát và tổ chức các Thánh lễ mang sắc thái Việt Nam.
I. Các Vị Lãnh Đạo CĐCGVNTU
a. Các Giám Mục, Linh mục Lãnh Đạo Tinh Thần:
- Đầu tiên Linh mục Nguyễn Đức Thụ thuộc dòng Tên từ Adelaide sang thăm CĐCGVNTU vào năm 1980.
- Tháng 4/1981, Linh mục Đôminicô Nguyễn Ngọc Để được bảo lãnh từ trại tỵ nạn Thái Lan sang Perth, và được bổ nhiệm làm Tuyên úy của CĐCGVNTU cho tới năm 1983.
- Cuối năm 1983, Linh mục Phanxicô Trịnh Văn Phát từ Adelaide sang giúp cộng đoàn trong 3 tháng.
- Năm 1984, Monsignor Michael Keating lãnh chức vụ cha sở Highgate thay cho Monsignor Barry Hickey lúc đó vừa được bổ nhiệm làm Giám mục địa phận Geraldton. Đồng thời, Cha Keating cũng mang trách nhiệm Tuyên úy của CĐCGVNTU.
- Ngày 1/12/1984, thày Phó tế Phanxicô Xaviê Lý Văn Ca được thụ phong linh mục và làm phụ tá cho Đức Ông Keating để giúp cộng đoàn trong việc cử hành các bí tích.
- Năm 1987, sau khi thụ phong linh mục Cha Lý Văn Ca chính thức được bổ nhiệm làm Quản nhiệm CĐCGVNTU cho đến tháng 6 năm 2000.
- Tháng 7/2000 – 1/2001, Linh mục Giuse Vũ Đình Tường xử lý thường vụ chức vụ Quản nhiệm CĐCGVNTU.
- Tháng 1/200 – 26/02/2009, Cha Phêrô Nguyễn MinhThúy được bổ nhiệm làm Linh mục Quản nhiệm của CĐCGVNTU.
- Tháng 1/2003 – 1/2006, Linh mục Gioan Baotixita Nguyễn Quyết Chiến làm Phụ tá Quản nhiệm.
- Tháng 1/2006 – 2/2009, Linh mục Đaminh Nguyễn Kim Sơn làm Phụ tá Quản nhiệm.
- Từ 26/02/2009 cho tới nay, Linh mục Phêrô Nguyễn Mộng Huỳnh lãnh chức vụ Quản nhiệm và Linh mục Micae Phạm Quang Hồng làm Phụ tá Quản nhiệm CĐCGVNTU.
b. Các Nữ Tu Đồng Hành Với CĐCGVNTU
- Sr Dympna thuộc dòng Loreto thường thăm viếng các gia đình và đắc lực giúp đỡ cộng đoàn trong thời gian đầu tiên khi người Việt định cư tại Perth.
- Từ năm 1984, Sr Patricia Byrne được chính thức bổ nhiệm để đặc trách chương trình người tỵ nạn mới nhập cư và phục vụ CĐCGVNTU. Sơ vẫn đồng hành với cộng đoàn cho đến nay.
- Tháng 9/1993 – 12/1997, Nữ tu Maria Goretti Nguyễn Thị Kim Dung thuộc dòng Đức Mẹ Truyền Giáo tới giúp cộng đoàn.
- Tháng 10/1994 – 1/1997, Nữ tu Joanne Lê Linh thuộc dòng Thánh Giuse giúp cộng đoàn.
- Từ năm1999 – 2001, Nữ tu Maria Nguyễn Thị Khánh thuộc dòng Mến Thánh Giá giúp cộng đoàn.
- Từ tháng 1/2006 cho đến nay, Nữ tu Joanne Lê Linh thuộc dòng Thánh Giuse trở lại sinh hoạt với cộng đoàn.
c. Những Ơn Gọi Phát Sinh Đặc Biệt Từ CĐCGVNTU
Cộng đoàn chúng ta trong 25 năm đã có một số linh mục tu sĩ hiện đang phục vụ tại các giáo xứ trong Tổng Giáo Phận Perth:
- Lm Phanxicô Lý Văn Ca
- Lm Gioan Baotixita Nguyễn Quyết Chiến
- Lm Giuse Vương Bá Đạt
- Lm Micae Phạm Quang Hồng
- Lm Phanxicô Nguyễn Thanh Huy
- Lm Phêrô Nguyễn Văn Huỳnh
- Lm Giuse Trần Minh Nhựt
- Lm Phanxicô Nguyễn Thanh Phong
- Lm Đaminh Nguyễn Kim Sơn
- Lm Đôminicô Saviô Vũ Trương Hồng Thái
- Lm Đaminh Lâm Quang Thi
- Lm Phêrô Nguyễn Minh Thúy
- Lm Giuse Đồng Văn Vinh
- Chủng Sinh Vinhsơn Lâm Quý
- Sơ Elizabeth Bùi Trần Ngọc Thanh (dòng Kín)
- Sơ Đặng thị Thu Hương (dòng Trinh Vương)
Các linh mục và tu sĩ chịu chức từ Việt Nam và tiểu bang khác cùng đồng hành với Cộng Đoàn:
- Lm Phanxicô Xaviê Nguyễn Văn Phan
- Chủng Sinh Giuse Trịnh Viết Tài
- Sơ Catarina Nguyễn Thị Thanh Quỳnh (dòng Kín)
II. Các Ban Đại Diện/Ban Thường Vụ:
- Vào tháng 11/1981, Linh mục Đôminicô Nguyễn Ngọc Để đã cho thành lập Ban Đại Diện đầu tiên. Thành phần ban đại diện gồm có: ông Nguyễn Đăng Quang, ông Lâm Đình Lịch, ông Đinh Trọng Phước, ông Trần Văn Hinh, ông Nguyễn Văn Khoát, ông Trần Văn Thịnh, ông Nguyễn Văn Hồng và ông Đỗ Huy Lực.
- Năm 1984, Monsignor Michael Keating mời gọi một số thành viên cộng tác gồm có: ông Nguyễn Đăng Quang, ông Lâm Đình Lịch, ông Huỳnh Giao và ông Nguyễn Ngọc Ngoạn.
- 1984 – 1985, Ông Trần Đức Tin được bầu làm trưởng Ban Đại Diện.
- 1985 – 1986,Ông Phạm Văn Quát giữ chức vụ trưởng Ban Đại Diện.
- 1986 – 1987, Ông Nguyễn Đăng Quang giữ chức vụ trưởng Ban Đại Diện.
- 1987 – 1995, Ông Lê Minh Toàn giữ chức vụ trưởng Ban Đại Diện.
- 1995 – 2006, Ông Lâm Đình Lịch giữ chức vụ trưởng Ban Thường Vụ.
- 19/11/2006, CĐCGVNTU bầu Ban Thường Vụ cho nhiệm kỳ 2006 – 2009. Thành phần BTV gồm có: anh Lê Minh – chủ tịch, anh Phạm Đức Tuấn – phó ngoại vụ, anh Nguyễn Hữu Minh – phụ tá ngoại vụ, anh Nguyễn Đình Dương – phó nội vụ, anh Nguyễn Huy Phụng – phụ tá nội vụ, chị Đinh Thị Vẻ – ủy viên tài chánh và chị Nguyễn Minh Khôi – thư ký.
III. Các Nhà Thờ và Trung Tâm Sinh Hoạt :
- 1980: Nhà thờ St. Thomas, Claremont
- 1983 – 2001: Nhà Thờ Sacred Heart, Highgate
- 1988: Được phép của Tổng Giám Mục William Foley cộng đoàn mua trung tâm ở đường Barley, Mt. Lawley.
- 1993: Cộng đoàn mua trung tâm 31 Chipala Rd thuộc vùng Westminster làm nơi sinh hoạt cho CĐCGVNTU. Lễ khánh thành đã được tổ chức vào ngày 25/6/1996.
- 3/12/2005: Khánh thành trung tâm mới tại số 3 Victoria Road, Westminster. Đây cũng là ngày Thầy Micae Phạm Quang Hồng chịu chức Phó tế.
IV. Đường Hướng Sinh Hoạt
a. Các sinh hoạt trong quá khứ
- Sau 25 năm nhìn lại, chúng ta cảm tạ những hồng ân Chúa hằng trao ban cho cộng đoàn chúng ta. Chúng ta tri ân giáo hội địa phương, qua sự hướng dẫn của các tổng giám mục, giám mục, linh mục tu sĩ nam nữ Úc. Đồng thời, chúng ta nhớ đến công ơn các linh mục, tu sĩ nam nữ Việt Nam, đặc biệt cha cựu quản nhiệm Lý Văn Ca đã bỏ công sức lo cho cộng đoàn từ năm 1985 tới năm 2000. Xin cám ơn tất cả giáo dân đóng góp công sức và tài chánh cho việc xây dựng cộng đoàn gần 30 năm qua, cũng như đang tiếp tục đồng hành sinh hoạt trong mọi lãnh vực với cộng đoàn.
- Từ một nhóm nhỏ người Công Giáo Việt Nam định cư tại Thành Phố Perth, ngày nay Cộng Đoàn phát triển với con số tín hữu lên đến trên 2 ngàn tại tiểu bang Tây Úc. Mỗi cuối tuần giáo dân tụ về tham dự Thánh lễ tại nguyện đường của trung tâm từ 800 tới 1000 người qua ba Thánh lễ. Việc tổ chức sinh hoạt trong các ban ngành, đoàn thể giúp phát triển về tâm linh và tạo mối liên hệ nhân bản giữa các thành viên trong cộng đoàn tín hữu. Các ban ngành gồm có: ban Thường vụ, ban Tài chánh, hội Cao niên, hội Legio Mariae đạo binh Đức Mẹ, chương trình Thăng tiến Hôn nhân Gia đình, phong trào Cursillo, hội Phụ nữ Công giáo Việt Nam Tây Úc, ban Phụng vụ, ba ca đoàn Cêcilia, Thánh linh và Têrêsa, ban Thừa tác viên đặc biệt và giúp lễ, phong trào Thiếu nhi Thánh thể, Giới trẻ và Phụng vụ cho trẻ thơ, ban Bảo trì, ban Gây quỹ, ban Xây dựng ….
b. Đường Hướng Sinh Hoạt
- Phát triển đời sống tâm linh của giáo dân trong cộng đoàn:
- Hàng năm, một số linh mục tu sĩ được mời về Perth để giúp giảng phòng cho cộng đoàn. Nhờ đó, đời sống tâm linh và đức tin được nuôi dưỡng và phát triển. Tình liên đới giữa các hội đoàn được củng cố qua các sinh hoạt chung. Cá nhân tham gia các hội đoàn hiểu biết nhau hơn và học hỏi được sự cảm thông lẫn nhau.
- Đối ngoại và xây dựng:
- Cộng đoàn hội nhập thêm vào các sinh họat của chính quyền địa phương Úc và cộng đồng người Vịêt Tây Úc. Đặc biệt cộng đoàn sinh họat thường xuyên với các cộng đoàn sắc tộc bạn trong Tổng Giáo Phận Perth, nhờ thế tăng thêm nhiều uy tín về phía giáo quyền.
- Sau cùng với ơn Chúa, sự giúp đỡ của Đức Tổng Giám mục Barry James Hickey và sự đoàn kết thương yêu của mọi phần tử trong cộng đoàn mà chúng ta có một trung tâm mới khang trang tiện lợi như đang có hiện nay.
V. Lần Chuyển Giao Chức Vụ Gần Đây Nhất
- Ngày 26/2/2009, Cha Phêrô Nguyễn Minh Thúy chính thức tiếp nhận sứ vụ mới là Cha Chánh giáo xứ St Columba thuộc vùng Bayswater để thay thế cho Cha Phêrô Nguyễn Mộng Huỳnh.
- Cùng lúc đó, Cha Phêrô Nguyễn Mộng Huỳnh được chuyển về trung tâm Westminster trong sứ vụ mới là linh mục Quản nhiệm CĐCGVNTU.
- Cha Micae Phạm Quang Hồng, từ Cha Phó giáo xứ Chúa Chiên Lành về làm việc với cộng đoàn trong chức vụ linh mục Phụ tá Quản nhiệm.
- Chúa Nhật ngày 1/3/2009, lúc 9 giờ sáng cộng đoàn CGVNTU hiệp dâng Thánh lễ cầu nguyện cho các cha Tân Quản nhiệm Phêrô Nguyễn Mộng Huỳnh và Tân Phó Quản nhiệm Micae Phạm Quang Hồng trong sứ vụ mới.
- Thánh Lễ đã thu hút đông đảo giáo dân về tham dự. Cuối thánh lễ, ông trưởng ban cùng các thành viên trong Ban Thường Vụ chúc mừng và chào đón hai cha bằng những cái bắt tay nồng ấm và những lời hứa cùng chung tay góp sức với hai ngài trong việc duy trì và phát triển cộng đoàn, cho mỗi ngày một thăng tiến và tốt đẹp hơn.
- Sau thánh lễ là buổi tiệc trà thân mật với sự tham dự đông đủ của quý cha, tu sĩ, hội đồng Mục Vụ cùng toàn thể cộng đoàn dân Chúa, với phần cắt bánh chúc mừng hai Cha.
- Lịch sử cộng đoàn bắt đầu mở ra một trang sử mới trong tin yêu và phó thác.
- Nguyện xin tình yêu của Thiên Chúa qua lời cầu bầu của các Thánh Tử Đạo Việt Nam giúp mọi tín hữu Việt Nam giữ vững Đức Tin để luôn xây dựng tinh thần yêu thương, hiệp nhất, biết sống tinh thần cảm tạ và tri ân những hồng ân chúng ta đã và đang lãnh nhận nơi Thiên Chúa.
Anh Lê Minh
Trưởng Ban Thường Vụ CĐCGVNTU
Tháng 5/2010
Ghi chú:
Tài liệu tham khảo: Bài viết: “Những nét chính trong lịch sử Cộng Đoàn Công Giáo Việt Nam Tây Úc” của Lm Phêrô Nguyễn Minh Thúy đặng trên VietCatholicNews, ngày19/11/2006 nhân kỹ niệm 25 thành lập