LÁ THƯ MỤC VỤ
Bài Phúc Âm hôm nay kể lại một tình huống khi Chúa Giêsu gặp đám đông, trong số đó có một người đứng ra cậy nhờ Chúa Giêsu làm trọng tài phân xử cho anh, vì trong gia đình, người anh đã chiếm hết gia tài, và xin Chúa làm thẩm phán: “Thưa Thầy, xin Thầy bảo anh tôi chia gia tài cho tôi.” Chúa Giêsu đã thẳng thừng từ chối và đáp lại: “Này anh, ai đã đặt tôi làm người xử kiện, hay làm người chia gia tài cho các anh. (Ga 12:13)
Xã hội hôm nay cũng có rất nhiều cuộc tranh chấp tài sản thường xảy ra trong gia đình, thậm chí còn đưa nhau ra tòa. Điều này là thực trạng của xã hội và là sự nhức nhối của rất nhiều gia đình, đã dẫn đến kết cuộc gia đình ly tán, rồi đem lòng hận thù. “Tiền” làm cho gia đình chia rẽ, huyết thống phân ly, anh em chống đối nhau… từ đó làm cho lòng người biến đổi trở nên băng giá nguội lạnh, trái tim không còn rung cùng nhịp của yêu thương và dẫn đến thái độ loại trừ nhau ngay trong chính ngôi nhà của mình. Chúa Giêsu cảnh báo rằng: “Anh phải coi chừng, phải giữ mình khỏi mọi sự tham lam.” (Ga 12:15)
Đối với một số người, tiền là lý tưởng, là chân lý, là lẽ sống, và nếu không có tiền thì cuộc đời của họ trở nên vô nghĩa, không đáng sống. Vì thế, họ dùng đủ mọi cách để kiếm tiền, để tích lũy sao cho thật nhiều của cải và họ vun đắp ước muốn của họ dựa trên những của cải đó. Họ bất chấp mọi phương cách, thủ đoạn hầu đạt được mục đích, nếu cần họ sẵn sàng chà đạp người khác để chiếm đoạt. Đối với một số người này, tiền là bảo chứng để bảo đảm cho sự an toàn trên cuộc đời của họ, cho dẫu có đánh đổi lương tâm, đánh mất tri giác và nhân cách, họ vẫn tham lam và tích lũy cho thật nhiều. Họ nghĩ rằng làm những điều đó là thu về phần thắng cho chính mình, rồi họ tự khen thưởng cho họ như ông phú hộ trong đoạn Tin Mừng hôm nay. Chúa Giêsu nói rằng: “Đồ ngốc! Nội đêm nay, người ta sẽ đòi lại mạng ngươi, thì những gì ngươi sắm sẵn sẽ đi về tay ai?” (Ga 12:20)
Thậm chí họ còn cho rằng “tiền” là cứu cánh và họ phủ nhận những gì là thiêng liêng, nên họ bị cuốn hút vào vòng lẩn quẩn sân si. Một khi người ta đặt đời sống thiêng liêng là thứ yếu, thì tiền của sẽ là chính yếu. Từ đó ánh sáng đức tin sẽ dần dần bị lu mờ và thay vào đó là cái tôi của danh vọng sẽ từ từ phát sáng, đó chính là nguyên nhân dẫn đến sự chia rẽ bất hòa, gia đình tan nát, huynh đệ tương tàn. Thậm chí nó còn lan rộng ra ngoài xã hội dẫn đến hỗn loạn và bạo lực, làm ảnh hưởng đến cả một ý thức hệ kéo theo cả hệ lụy trong tương lai. Nói cho cùng, hít thở không khí nào thì thường sống theo không khí đó, tri thức theo khuynh hướng nào thường hành động bị ảnh hưởng theo chiều kích đó. Tiền là vật vô tri vô giác và mình làm ra để hỗ trợ cho cuộc sống tốt hơn, nhưng đôi khi người ta biến nó trở thành ông chủ, cho nó tự do để điều khiển mọi hành vi và suy nghĩ của họ. Từ đó, nó tác động đến nhân cách của con người, biến họ trở nên những người vô tâm vô cảm. Khi nó đã trở thành ông chủ, nó dẫn dắt người ta ngày càng tham lam và thiếu lòng bác ai đối với đồng loại.
Như người phú hộ trong bài Tin Mừng hôm nay là một người rất khôn ngoan và chăm chỉ. Ông đã dùng khả năng để kiến tạo, tích trữ và phát triển ngày càng lớn rộng hơn. Đối với cặp mắt thế gian, ông chẳng có gì chê trách, nhưng còn được khen ngợi vì ông biết nắm bắt được thời cơ, và có cặp mắt nhìn xa trông rộng. Nhưng Chúa Giêsu chê trách ông và cho ông là đồ “Ngốc”, vì ông đã dành hết thời gian kiếm tiền và tích trữ, mà không dành thời gian cho cuộc sống mai sau, và lo cho linh hồn mình. Ông còn nhủ với lòng mình rằng: “Hồn ta hỡi, mình bây giờ ê hề của cải, dư xài nhiều năm. Thôi cứ nghỉ ngơi, cứ ăn uống vui chơi cho thỏa thích!” Đúng vậy, nếu đêm nay ông chết đi, ông có mang theo được một xu nào không? Trắng tay sẽ trở về tay trắng, phù vân mãi vẫn là phù vân! Như Thánh Luca (9:25) đã nói: “Được lời lãi cả thế gian mà mất linh hồn nào có ích gì!” Chúa Giêsu chê trách ông phú hộ vì ông dành quá nhiều thời gian để kiếm tiền, tích lũy, mà không lo làm giầu trước mặt Thiên Chúa.
Trong cuộc sống đã có rất nhiều người giầu có đã làm rất điều kỳ diệu bằng chính tiền của của mình. Họ là những người bình thường như chúng ta, biết dùng tiền của để làm lợi cho mục đích cuối cùng, là biết chăm lo cho đời sống thiêng liêng và linh hồn của mình. Hơn thế nữa họ còn dùng tiền để giúp người khác cùng tiến, và đôi khi họ còn dùng tiền làm động lực giúp tha nhân vượt qua khó khăn trong cuộc sống. Họ không coi tiền của là cứu cánh, là lý tưởng cuối cùng, nhưng họ đã dùng tiền của như phương tiện làm lợi ích cho đời, và thực thi bác ái. Họ thật sự khôn ngoan khi biết dùng khả năng Chúa ban để cộng tác với Chúa, cứu giúp những người khốn cùng, xoa dịu và thương yêu những mảnh đời kém may mắn đó. Họ còn dùng khả năng, tiền của để xây dựng Giáo Hội, góp một bàn tay kiến tạo căn nhà Giáo Hội trở nên sống động hơn mỗi ngày. Đây mới là những người thông minh và khôn ngoan biết dùng cuộc sống tạm bợ để làm giầu cho cuộc sống mai sau, đó là phần rỗi linh hồn. Đó chính là phương thế hữu hiệu để chúng ta làm giầu trước mặt Thiên Chúa.
Lạy Chúa, có rất nhiều điều con tích trữ mà chẳng dùng, nhưng lại lãng quên trước những mảnh đời khốn khó. Có bao sự con hưởng lợi dựa trên người khác để tích lũy mà không cảm được nỗi đau của họ. Có bao điều con định làm mà suy nghĩ đắn đo quá nhiều nên lòng con lại khép kín, không phải bổn phận trách nhiệm của con. Chúa ơi! Ngài để cho có sự chênh lệch, thiếu thốn và bất công, để chúng con biết san sẻ, bù đắp và đầu tư vào mảnh đất nước trời nhờ sự sống sẻ chia yêu thương nhau mỗi ngày. Amen.
Lm. Nguyễn Kim Sơn