Trong tuần Thứ IV Thường Niên, Chúa Giêsu bắt đầu sứ vụ của Ngài bằng “Bài Giảng Trên Núi,” vì Chúa nhìn thấy đoàn người theo Chúa thì đông, họ lầm than vất vưởng như bầy chiên không người chăn dắt. Họ thuộc những thành phần thấp cổ bé miệng và bị coi thường, không ai bảo vệ và phải chấp nhận những luật lệ quá khắt khe trong thời bấy giờ. Do đó trong Bài Phúc Âm Tuần này Chúa Giêsu muốn kiện toàn giữa lề luật cũ và lề luật mới, để chúng trở nên hoàn hảo hơn. Đối với Chúa, luật lệ không bảo thủ cố định, nhưngNgười muốn làm cho luật có sự sống mới. Người không nệ vào truyền thống tiền nhân, nhưng cho chúng ta thấy mẫu gương thực hành luật cách sống động vì tình yêu. Cốt lõi của luật là tình yêu, lòng nhân từ. Thế nên luật được làm ra nhằm phục vụ con người chứ không phải một cơ chế hay quyền lực nào. Luật vì con người, cho con người thăng tiến và được sống.
Tình yêu chính là Luật Mới đã được Đức Giêsu công bố trong bài giảng trên núi: “Tôi không đến để bãi bỏ Lề Luật, nhưng là để kiện toàn”, nghĩa là Đức Giêsu công bố lại ý hướng nguyên thuỷ của Thiên Chúa diễn tả qua Lề Luật, đó là Tình Yêu. Ngài muốn đặt tình yêu làm nền tảng cho mối tương quan giữa con người với Thiên Chúa và giữa con người với nhau. “Yêu mến Thiên Chúa hết lòng và yêu thương tha nhân như bản thân mình”. Chúa muốn con người phải vươn lên và vươn cao hơn nữa, Chúa chỉ cho họ biết luật lệ được đưa ra là để bảo vệ con người, hướng dẫn con người thi hành bổn phận tốt hơn, và hoàn chỉnh hơn mỗi ngày, nhưng Ngài không đòi hỏi những điều vượt quá khả năng hay tầm tay của con người. Luật Môsen là một tiến bộ rất lớn trong nền tảng xã hội và luân lý thời bấy giờ, nhưng nó chỉ là bước chuẩn bị cho luật Chúa Giêsu được áp dụng. Nó là tiền thân cho luật yêu thương mà Chúa Giêsu muốn giới thiệu đến tất cả mọi tầng lớp của xã hội bấy giờ. Luật mới của Đức Giêsu sẽ tạo nên những con người mới, một xã hội mới, tạo nên “Nước Trời”.
Lời Chúa hôm nay mời gọi chúng ta hãy sống theo Tinh Thần Phúc Âm. Hãy ăn ở ngay lành. Hãy làm việc thiện. Hãy từ bỏ những tính hư nết xấu, những đam mê tội lỗi. Đừng có đạo mà sống xa rời tình nghĩa với anh em, xa rời tình nghĩa với Chúa. Đạo không dừng lại ở việc tuân giữ điều này điều kia mà còn thể hiện tình liên đới, sự chia sẻ, cảm thông với anh em. Đạo được quy chiếu vào lòng mến. Mến Chúa thì phải yêu mến anh em. Tình yêu đó đòi hỏi phải sống hiệp thông với nhau trong yêu thương và tha thứ. Tình yêu đó đòi hỏi tránh xa những mâu thuẫn, những ghen ghét, giận hờn, ích kỷ. Tình yêu đó phải được khiêm tốn cho đi trong phục vụ.
Theo Đạo phải biết làm gương cho mọi người noi theo, biết quan tâm đến nhu cầu của nhau, bảo vệ nhau. Chúa Giêsu không nói luật lệ tự nó là sai, nhưng vào thời nào, xã hội nào, con người nào thì luật lệ phải phát triển để đáp ứng được nhu cầu của con người thời đó, và cuối cùng là đem hạnh phúc cho con người. Chúa Giêsu đã từng nói: “Ta đến cho con người được sống và được sống viên mãn.” Đây mới chính là luật yêu thương để bù đắp mọi khiếm khuyết của luật cũ.
Trong ý nghĩa này, Chúa còn nêu ra một ý nghĩa cao hơn đó là trong luật còn có tình người, lòng thương xót, lòng trắc ẩn bao dung và tinh thần tha thứ. Trên hết mọi sự, trong lề luật, tình yêu là căn nguyên của mọi sự mà Chúa Giêsu muốn nhắn gửi. Đó là sự kiện toàn lề luật mà Chúa Giêsu đã nói đến: “Thầy bảo thật anh em, trước khi trời đất qua đi, thì một chấm một phẩy trong lề luật cũng không thể qua đi, cho đến khi mọi sự được hoàn thành.” Đành rằng theo luật và giữ luật cho đúng không phải là một chuyện dễ, nhưng cần phải công tâm phân minh để giúp con người thực thi nghiêm minh, có trách nhiệm một cách công bằng cho mọi tầng lớp xã hội.
Hôm nay Chúa Giêsu muốn mời gọi mỗi người chúng ta hãy nên hoàn thiện trong việc thi hành Luật Chúa và Hội Thánh với Tình Yêu, chứ không vụ hình thức hoặc chỉ là bổn phận hay bị bắt buộc, như lời ĐGH Phanxicô nhắn nhủ “Đừng làm nô lệ cho Luật, nhưng Kitô hữu hãy làm nô lệ cho Tình yêu mến, bạn sẽ tự do.” Hãy tham dự Thánh Lễ, các Bí tích, cầu nguyện và thực hành việc bác ái vì yêu Chúa và yêu tha nhân. Hãy sống sâu hơn trong tâm hồn, yêu thương, tôn trọng anh chị em; Hãy tiết độ trong ánh nhìn, lời nói; Hãy sống bao dung, nhân hậu, thật thà với anh chị em. Ước mong sao từng Kitô hữu chúng ta biết sống can đảm và làm chứng cho Chúa bằng chính đời sống thánh thiện, đạo đức, yêu thương, chung thủy, chân thật của mình cho thế giới hôm nay, vì “ai yêu thương, thì đã chu toàn lề luật” (Rm 13,10). Lm. Nguyễn Kim Sơn